Op 29 oktober mogen ca. 13,1 miljoen Nederlanders stemmen voor de Tweede Kamer. Ik hoop dat Nederland niet te verdeeld gaat stemmen om snelle kabinetsvorming mogelijk te maken.

Als Nederland in grote getale echt ander beleid wil dan zal je op partijen moeten stemmen die niet verantwoordelijk zijn geweest voor het kabinet Schoof. Voor echt ander beleid zullen GroenLinks/PvdA, CDA, D66 en Christen Unie groot genoeg moeten worden om een meerderheidskabinet te vormen of een kansrijk minderheidskabinet. Een kabinet met Frans Timmermans als minister-president die radicaal vanuit het midden de grote problemen van Nederland gaat aanpakken. Ik hoop dat de aversie tegen de persoon Timmermans komende tijd verminderd. Dat kan als er de bereidheid is om echt te kijken naar de daden van Timmermans in zijn politieke loopbaan en naar de beheerste opstelling van hem in deze campagne. Het zou fijn zijn als de media daar ruimte voor geeft. En vergeet niet dat Frans Timmermans in 2019 de Europese Verkiezingen won in Nederland.

Wat zou het fijn zijn als GroenLinks/PvdA, CDA, D66 en Christen Unie voor de verkiezingen al zouden aangeven graag met elkaar een kabinet te willen vormen als de kiezers daar getalsmatig de kans toegeven. Als ze samen 76 zetels of meer halen, moeten ze er snel uit kunnen komen. Halen ze dat niet en er is geen ander meerderheidskabinet te vormen, dan kan het een kansrijk minderheidskabinet worden. Partijen als Volt, PvdD, SP en Denk zullen ongetwijfeld veel voorstellen van het eerste kabinet Timmermans willen steunen. Als het CDA de grootste van de vier wordt dan krijgen we het eerste kabinet Bontebal. 

Henri Bontebal heeft in meerdere interviews laten weten niet vooraf te kunnen zeggen met wie het CDA graag een kabinet wil vormen. Eerst moet duidelijk worden hoeveel stemmen iedere partij heeft gekregen. Dat is een bekende drogreden. Een politieke partij kan prima voor de verkiezingen aangeven met wie ze een kabinet willen vormen. Zelfs de VVD doet dat bij deze verkiezingen. Die wil een centrum rechts kabinet van VVD, CDA, BBB, SGP, D66 en JA21. Dat is duidelijk, maar kansloos. D66 zal er niet over piekeren om zo’n kabinet mogelijk te maken en een meerderheid voor deze coalitie is niet erg voor de hand liggend, gezien de peilingen. Dilan Yesilgöz zal zelf vast niet geloven dat er zo’n kabinet komt. Als de VVD een flinke klap krijgt bij de komende verkiezingen zal die partij waarschijnlijk graag even niet in een kabinet willen zitten en in de luwte gaan herbronnen onder leiding van een nieuwe voorman/voorvrouw. Misschien met elkaar het nieuwe boek van Simon van Teutum (Waarom een echte liberaal geen VVD stemt) gaan lezen. De stemmen op de VVD zullen bij een fors verlies niet meedoen bij kabinetsvorming. Dat geldt ook voor de stemmen op de PVV. Alle partijen, die in aanmerking komen voor regeringsdeelname hebben de PVV immers uitgesloten. Aanhangers van Geert Wilders zal het niet uitmaken of ze van belang zijn voor het vormen van een kabinet. De trouwe PVV aanhang lijkt steun te blijven geven aan het anti-asiel sentiment. Geen bewuste stem voor de machtsvorming, maar een stem voor een statement, voor een gevoel.

Het zou fijn zijn als GroenLinks/PvdA, CDA, D66 en Christen Unie tijdens de verkiezingscampagne aangeven dat ze samen een degelijk en krachtig kabinet kunnen en willen vormen. Doen ze dat niet, dan kunnen wij als kiezers door op deze partijen te stemmen ze verleiden om dat kabinet te vormen!

Michiel Verbeek