LAATSTE BERICHTEN

De smartphone moet in de kluis of blijft thuis. Sociale media mogen misschien straks pas vanaf zestien. Fatbikes zijn gevaarlijk met jonge kinderen erop, dus ook hier een leeftijdsgrens in de maak. De afgelopen tijd lijkt er een trend gaande: als jongeren iets leuk vinden, wordt het onderwerp van maatschappelijke zorg – en vervolgens een kandidaat voor een verbod. Maar zijn we ze echt aan het beschermen, of nemen we ze stukje bij beetje hun vrijheid af?

‘Mag ik je even meenemen?’ Het is maandagochtend. De zon schijnt zacht door hoge ramen. En ik loop… een school binnen.

Maar dit is geen school zoals we die nu kennen.

Waarom belanden onze slimste jongeren massaal bij McKinsey of Morgan Stanley, en niet in de wetenschap, politiek of het onderwijs? Die vraag staat centraal in ‘De Bermudadriehoek van Talent’, het confronterende boek van journalist en politicoloog Simon van Teutum. Zijn antwoord is even persoonlijk als pijnlijk: omdat ze nooit hebben geleerd om hun eigen waarden te volgen, alleen om te winnen.

De bedoeling van onderwijs wordt duidelijk gemaakt door Gert Biesta aan de hand van de samenhang van de schaakborden van de drie doeldomeinen: subjectificatie, socialisatie en kwalificatie. Doe je dat goed dan is er volop bestaansrecht voor school.

In een samenleving die steeds meer lijkt te verharden, klinkt de roep om dialoog en nuance luider dan ooit. Filosoof Bart Brandsma is een veelgevraagd spreker op het gebied van polarisatie, maar blijft doorgaans weg van talkshows. Waarom? Omdat een setting van hoor en wederhoor, waarin standpunten botsen, juist olie op het vuur gooit. In plaats daarvan ontwikkelde Brandsma een krachtig denkkader dat helpt om polarisatie te begrijpen en er effectief op te reageren. Zijn inzichten zijn waardevol voor iedereen die dagelijks met spanningsvelden te maken zoals: burgemeesters, politie, docenten, journalisten, en wetenschappers.

Op 19 maart 2025 was er een debat in de Balie met als titel: Wie leidt ons onderwijs? Het debat werd mede mogelijk gemaakt door het Mathematisch Instituut van Sezgin Cihangir. Dat was te merken aan de gasten en de toon van de discussie. 

Het traditionele voortgezet onderwijssysteem, met een vast rooster van vijf tot zeven vakken van vijftig minuten per dag, lijkt achterhaald in een wereld die voortdurend verandert. Terwijl de samenleving razendsnel digitaliseert en de arbeidsmarkt nieuwe vaardigheden eist, blijven veel scholen vasthouden aan een structuur die meer dan een eeuw oud is. Maar wat als we onderwijs echt zouden inrichten op basis van wetenschappelijke inzichten over hoe jongeren het beste leren? 

Zijn scholen voor voortgezet onderwijs (VO) zich al aan het voorbereiden op de school in het AI tijdperk? Veel van de huidige onderwerpen in onderwijsdebat kunnen overboord bij de uitdaging waar schoolbesturen voor staan in het AI tijdperk. De school blijft belangrijk, maar wordt anders.

Op woensdag 26 februari waren ruim 150 belangstellenden voor Agora onderwijs bij elkaar in het schoolgebouw van CSG Kluiverboom in Groningen. Met inspirerende lezingen van Jan Bransen en Jan Fasen en met dagvoorzitter Thijmen Sprakel die ook inhoudelijk een duit in het zakje deed en zijn kunsten op de gitaar ten gehore bracht. Er was een panel en het onderlinge gesprek kreeg volop de ruimte onder het genot van een heerlijke maaltijd verzorgd door leerlingen van CSG Kluiverboom. 

‘Leren staat centraal, het is geen dagbesteding’. Saaie lessen? Niet op Agora-scholen waar leerlingen leren vanuit eigen interesses en nieuwsgierigheid, zeggen de pleitbezorgers van de Agora-school voor voortgezet onderwijs in Groningen.